Προστασία ή λογοκρισία;

Όταν το Twitter και το Facebook αποφασίζουν τι θα βλέπουμε στην οθόνη μας, πρέπει να ανησυχούμε.

Το Facebook, το Twitter και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με παρόμοια λειτουργία δίνουν στους χρήστες τους τη δυνατότητα να δομούν οι ίδιοι το χρονολόγιό τους, επιλέγοντας ποιους θα ακολουθούν, από ποιες πηγές προτιμούν να ενημερώνονται και τι θέλουν να αποφύγουν. Από αυτήν την άποψη, μπορούν να αποτελέσουν θαυμάσια εργαλεία ενημέρωσης, τόσο για το τι συμβαίνει στην κοινωνική ζωή των φίλων τους όσο και στην επικαιρότητα γενικότερα.

Ένα πρόσφατο γεγονός που προκάλεσε αίσθηση σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν ο αποκεφαλισμός του φωτορεπόρτερ James Foley. Δεν ξέρω πόσοι από εσάς είδατε το βίντεο μέσω κάποιου φίλου σας που το δημοσίευσε στα social media, αλλά είναι πιο πιθανό να το είδατε στο Internet παρά στα μέσα ενημέρωσης, τα οποία για λόγους αισθητικής κυρίως, κρύβουν τις επίμαχες βίαιες σκηνές κάτω από τόνους πίξελ. Αυτό ισχύει στις περισσότερες χώρες, καθώς σε κάποιες άλλες η κουλτούρα είναι πολύ διαφορετική. Για παράδειγμα, στην Κίνα το βίντεο μπορούσε άνετα να προβληθεί και σε γιγαντοοθόνες, καθώς αποτελούσε μέρος των ειδήσεων που παρεμβάλλονται ανάμεσα σε διαφημιστικά μηνύματα.

Σαφώς, υπάρχει αρκετός κόσμος που θα ενοχληθεί από την ωμή βία. Αλλά η πληροφορία πρέπει να υπάρχει για όποιον την αναζητήσει. Δεν φαίνεται να έχει την ίδια άποψη το Twitter, το οποίο ανακοίνωσε ότι απαγορεύει την αναπαραγωγή του βίντεο μέσω του δικού του δικτύου, με το πρόσχημα ότι πολλοί χρήστες παραπονέθηκαν, ενώ πήγε κι ένα βήμα παραπέρα, λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα εναντίον όσων χρηστών επιμένουν να το δημοσιεύουν. Λογικό να παραπονεθούν και κάποιοι χρήστες, ιδίως όταν τα βίντεο ξεκινούν να παίζουν αυτόματα πριν καν επιλέξεις αν θες να τα δεις ή όχι, όπως στο Facebook.

Η απόφαση αυτή, όμως, εγείρει βαθύτερα και πιο ανησυχητικά ερωτήματα. Είναι σωστό να αποφασίζουν τα sites για εμάς τι δεν πρέπει να δούμε; Ήδη αποφασίζουν τι πρέπει να δούμε –κι αυτό είναι κυρίως διαφημιστικό περιεχόμενο. Όμως όταν αποφασίζουν τι δεν πρέπει να δούμε, έρχονται σε αντίθεση με το ίδιο τους το προφίλ, που μέχρι τώρα έδειχνε πως μπορεί κάποιος να έχει πολύπλευρη ενημέρωση, επειδή ακριβώς η είδηση προέρχεται κατευθείαν από τις πηγές και συχνά χωρίς λογοκρισία. Ο Glenn Greenwald, ο αρθρογράφος που αποκάλυψε την ιστορία του Snowden, γράφει “έτσι λειτουργεί πάντα η λογοκρισία: ξεκινά με την καταπίεση απόψεων που είναι απεχθείς στην πλειοψηφία” και η συναισθηματική αντίδραση που προκαλείται πνίγει κάθε σκέψη σχετική με την ελευθερία του λόγου και με το αν έχει δικαίωμα να ασκεί αυτή η αρχή την απαγόρευση.

Από νομικής άποψης, κανείς δεν αναγκάζει το Twitter να μην επιλέγει τι θα προβάλλεται μέσω της πλατφόρμας του. Αλλά 300 εκατομμύρια μέλη του Twitter δημιουργούν ένα ακροατήριο που καμιά εφημερίδα και κανένα κανάλι δεν είχε ποτέ. Οι όροι πρέπει να είναι διαφορετικοί. Κάτι που θα απαγορευτεί από το Google, το Facebook, το Twitter κ.λπ. κινδυνεύει να εξαφανιστεί από το Internet, αφού θα παραμένει κρυμμένο σε δύσκολα προσβάσιμες τοποθεσίες. Και υπάρχουν πολλές φωνές που ζητούν τέτοια μέσα να αντιμετωπίζονται πλέον ως εκδότες περιεχομένου [publishers] και όχι ως πλατφόρμες.

Κι έπειτα έρχονται κι άλλα ερωτήματα: ποιος είναι αυτός που θα αποφασίσει ποια μορφή βίας δεν πρέπει να προβάλλεται; Δεν μπορείς να παίρνεις τέτοιες αποφάσεις αν δεν παίρνεις το μέρος κάποιου. Θα υποστηρίξεις το Ισραήλ ή την Παλαιστίνη;
Τους Αμερικανούς ή τους τζιχαντιστές; Ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί; Μπορεί το Twitter και κάθε Twitter να αποφασίζει για σένα;

Μαρία Κοκίδου

ΠΗΓΗ: pcmag.gr