Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

Ο εκσυγχρονισμός του ρωσικού πυρηνικού οπλοστασίου

Η Ρωσία διατηρεί το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο μετά τις ΗΠΑ παγκοσμίως. με ένα πρώτο υπολογισμό έχει σήμερα στη διάθεση της περί τους 700 διηπειρωτικούς πυραύλους βαλλιστικής τροχιάς (ICBM) ικανούς να μεταφέρουν πάνω από τους στόχους τους τουλάχιστον 3.000 πυρηνικές κεφαλές διαφόρων τύπων.
Εκτός των ICBM το ρωσικό Ναυτικό διατηρεί επίσης ένα σημαντικό αριθμό υποβρυχίων ικανών να φιλοξενούν βαλλιστικούς πυραύλους (SLBM) σε 200 εκτοξευτές με δυναμικό 900 πυρηνικών κεφαλών. Ωστόσο και παρά την παρουσίαση των σημαντικών αυτών αριθμών, η Ρωσία την τελευταία δεκαετία έχει παρουσιάσει μια κρίσιμη μείωση των πυρηνικών της δυνατοτήτων εξαιτίας μιας πληθώρας προβλημάτων, που οφείλονται τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωγενείς παράγοντες. Εξαιτίας δυσλειτουργιών σχετιζόμενων με την ανάπτυξη νέων πυρηνικών γομώσεων και πυραυλικών φορέων αλλά και ως απάντηση στην αποχώρηση των ΗΠΑ (2002) από την συμφωνία για την αντιβαλλιστική άμυνα (ΑΒΜ Τreaty), η Ρωσία έχει αναδιατάξει την πολιτική της απέναντι στο πυρηνικό της δυναμικό. Αποφασίστηκε έτσι η διατήρηση σε ενέργεια ενός μεγάλου αριθμού παλαιοτέρων βαλλιστικών βλημάτων τύπου SS-18 και SS-24, το καθένα από τα οποία μπορεί να μεταφέρει 10 πυρηνικές κεφαλές καθώς για αυτά είχε προγραμματιστεί να καταστραφούν σύμφωνα με την συνθήκη περί μείωσης των στρατηγικών όπλων START II μέχρι το 2007.
Ο αριθμός των πυραύλων αυτών εκτιμάται σε 154 SS-18 (υγρού προωθητικού) και 36 SS-24 Scalpel. Το δεύτερο μέτρο είναι η εισαγωγή σε υπηρεσία του νέου ICBM τύπου SS-27 (η ανάπτυξη του οποίου είναι σύμφωνη με τους όρους της συνθήκης καθώς φέρει μια μόνο πυρηνική κεφαλή). Το SS-27 Τοροl-Μ αποτελεί σήμερα το νεότερο διηπειρωτικό βλήμα του ρωσικού πυρηνικού οπλοστασίου και έγινε επιχειρησιακό για πρώτη φορά το 1997. Μέχρι και το 2000 εκτιμάται πως η Ρωσία είχε αναπτύξει συνολικά 23 55-27 εγκατεστημένους όλους σε σιλό. Αν και σχεδιασμένος για να φέρει μια πυρηνική κεφαλή, δυτικοί αναλυτές θεωρούν πως με τις κατάλληλες τροποποιήσεις ο SS-27 μπορεί να δεχθεί από 3 έως 6 πυρηνικές κεφαλές και αυτό ως απάντηση στην αποχώρηση των ΗΠΑ από την συνθήκη ΑΒΜ.
Το πολιτικό προσκήνιο και παρασκήνιο
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, σε συνεδρίαση της ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του, ανακοίνωσε τον εκσυγχρονισμό του ρωσικού πυρηνικού οπλοστασίου, χάρη στη χρήση νέων τεχνολογιών στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης, που ακόμα δεν γνωρίζουν άλλα κράτη.
Αν και τόνισε ότι ο κύριος προσανατολισμός της χώρας του είναι η μάχη κατά της παγκόσμιας τρομοκρατίας, δήλωσε ότι τα πυρηνικά όπλα θα παραμείνουν βασικό κομμάτι της άμυνας της Ρωσίας.
Ο Πούτιν είπε ότι χάρη στην ανάπτυξη της επιστήμης στη Ρωσία κατέστη δυνατή η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών για προγράμματα πυρηνικών όπλων. Χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες ανέφερε ότι ήδη έγιναν οι πρώτες επιτυχημένες δοκιμές των νέων όπλων και ότι σύντομα «θα διαθέτουμε οπλικά συστήματα που για το κοντινό μέλλον δεν προβλέπεται να αναπτύξουν άλλες χώρες».
Ειδικοί στα οπλικά συστήματα εκτιμούν ότι ο Πούτιν εννοεί ή μια έκδοση του SS-27 με δυνατότητα μεταφοράς πολλαπλών πυρηνικών κεφαλών επί μετακινούμενου φορέα ή μια προηγμένη έκδοση του υποβρυχίως μεταφερόμενου διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου «Bulava». Το πιθανότερο όμως είναι να εννοεί και τα δύο. Ειδικά για το Bulava τα διαθέσιμα στοιχεία είναι πραγματικά ελάχιστα και εκτός του ονόματος το οποίο υποδηλώνει την ύπαρξη του, και το ότι αποτελεί μια έκδοση για τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια του ρωσικού Ναυτικού δεν είναι γνωστό τίποτε άλλο.
Οι εκτιμήσεις πάντως διεθνώς συγκλίνουν στο γεγονός πως η Ρωσία βρίσκεται στο στάδιο ανάπτυξης μιας νέας γενιάς πυραύλων, που θα μπορούν να μεταφέρουν μέχρι και 10 κεφαλές συνολικού βάρους μερικών τόνων ενώ σήμερα μπορεί να μεταφερθεί φορτίο ως 1,32 τ. ανά φορέα.
Αμυντικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το νέο σύστημα στο οποίο αναφέρθηκε ο Πούτιν είναι η δυνατότητα νέας βαλλιστικής ενδιάμεσης πορείας και η αποκόλληση στο τελευταίο στάδιο της έπανεισόδου στην ατμόσφαιρα των πυρηνικών κεφαλών που θα είναι ικανές να συνεχίζουν αυτόνομα. Η «αυτόνομη» αυτή πορεία θεωρείται πως θα περικλείει το προηγμένο ρωσικό σύστημα δορυφορικής ναυτιλίας (GLONASS-NAVSTAR), αλλά και δυνατότητα που θα παρέχει στις πυρηνικές κεφαλές να επαναπρογραμματί-ζουν την πορεία προς το στόχο τους έτσι ώστε να αποφεύγουν τα αντιπυραυλικά αντίμετρα. Σύμφωνα πάντα με ανακοίνωση του υπουργείου ’μυνας της Ρωσίας, ένα τέτοιο σύστημα δοκιμάστηκε επιτυχώς τον Φεβρουάριο 2004 και οι αναλυτές θεωρούν πως επρόκειτο για μια έκδοση του SS-27 με πολλαπλές κεφαλές στις οποίες είχαν ενσωματωθεί τα προηγμένα συστήματα ναυτιλίας και αλλαγής πορείας καθόδου προς τον στόχο.
Είναι απαραίτητο πάντως να σημειωθεί εδώ πως οι πληροφορίες που αποδίδουν στον SS-27 δυνατότητες διάτρησης αντιπυραυλικής άμυνας δεν έχουν διασταυρωθεί από ανεξάρτητες πηγές. Το σίγουρο όμως είναι, και αν δεχθούμε ότι οι δηλώσεις Πούτιν στηρίζονται σε πραγματικές δυνατότητες, ότι η Ρωσία τα επόμενα χρόνια θα επικεντρώσει τις προσπάθειες της σε μια σειρά φορέων και συστημάτων για τον εκσυγχρονισμό του πυρηνικού της οπλοστασίου. Αυτά είναι τα υποβρύχια τύπου 941 και 955, τα οποία θα φέρουν το βλήμα Bulava-30, το βαλλιστικό βλήμα μικρού βεληνεκούς (SRBM) SS-26 και το ICMB SS-27. Σε ό,τι αφορά τα υπάρχοντα συστήματα από τα 154 SS-18 σχεδιαζόταν στις αρχές του 2004 η διάλυση 18 πυραυλικών φορέων του τύπου μαζί με τα αντίστοιχα σιλό τους, αλλά η απόσυρση αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη. Αυτό που επιβεβαιώθηκε όμως ήταν η απόκτηση από την Ουκρανία 30 ICBM τύπου SS-19, οι οποίοι βρίσκονταν σε αποθήκευση και θα παραμείνουν σε υπηρεσία μέχρι το 2030. Με όλα τα παραπάνω προγράμματα η Ρωσία αποδεικνύει πως παρά τις όποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει, επικεντρώνει τις προσπάθειες της στην ανάπτυξη νέων πυρηνικών όπλων, αλλά ένας νέος εντελώς ICBM, γνωστός ως SS-Χ-2Χ ικανός να εξαπατά τις όποιες σημερινές αλλά και μελλοντικές αντιπυραυλικές άμυνες θα χρειαστεί, από σήμερα, τουλάχιστον 5 με 15 χρόνια για να καταστεί πλήρως επιχειρησιακός.
Η Ρωσία το 2002 είχε διαμαρτυρηθεί έντονα στις ΗΠΑ για την μονομερή ακύρωση της διμερούς συμφωνίας για τη μη ανάπτυξη αντιπυραυλικών συστημάτων ενώ αλλάζοντας στάση μετά, έσπευσε να αναπτύξει πρώτη όπλα βαλλιστικής τροχιάς που θα καθιστούσαν την ασπίδα της Αμερικής άχρηστη πριν καν η τελευταία ξεκινήσει να την αναπτύσσει.
Η επίσημη αντίδραση της Αμερικής τότε, και για να κατευνάσει τις όποιες ρωσικές ανησυχίες που μπορούσαν να γεννηθούν, με δήλωση του γραμματέα Τύπου του Λευκού Οίκου, Σκοτ Μακλίλαν, ήταν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης τέτοιων συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας γνωρίζοντας τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού του πυρηνικού οπλοστασίου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, σπεύδοντας όμως να υπενθυμίσει πως έτσι και αλλιώς «τώρα είμαστε σύμμαχοι στον πόλεμο κατά της παγκόσμιας τρομοκρατίας».
Τελικά φαίνεται ότι η δήλωση Πούτιν είχε αποδέκτη περισσότερο την Ρωσία παρά τον υπόλοιπο κόσμο, υπενθυμίζοντας στη ρωσική κοινή γνώμη ότι η χώρα παραμένει υπερδύναμη τουλάχιστον σε έναν τομέα, ανεβάζοντας παράλληλα το ηθικό των πολιτών, χωρίς όμως και πάλι αυτό να σημαίνει πως τα τελευταία 3 χρόνια δεν βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια αναβάθμισης του πυρηνικού της οπλοστασίου.
Η αναδιάρθρωση των ενόπλων δυνάμεων ήταν στόχος του Πούτιν καθ' όλη τη διάρκεια της προεδρίας του, χωρίς όμως να φέρει, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, σημαντικά αποτελέσματα. Τελικά και μετά από 5 χρόνια, αποφάσισε να στείλει στην σύνταξη τους επιτελείς που αντιτίθεντο στον προτεινόμενο εκσυγχρονισμό των πυρηνικών της όπλων. Αυτούς δηλαδή που τελικά είχαν βάλει την σφραγίδα τους στον τρόπο με τον οποίο ο υπόλοιπος κόσμος έβλεπε τη Ρωσία τις προηγούμενες δεκαετίες.
Η αλήθεια είναι ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας αυτής βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Εξαίρεση η πυρηνική της δύναμη. Αυτή είναι άλλωστε ο κύριος παράγοντας αποτροπής μιας εχθρικής ενέργειας από άλλη χώρα. Έτσι προτιμήθηκε η διατήρηση του αξιόμαχου των πυρηνικών όπλων και η συνέχιση της αργής όμως αναδιάρθρωσης των υπόλοιπων συμβατικών δυνάμεων.

Τα υποβρύχια στρατηγικού πλήγματος
Ένας άλλος τομέας που η Ρωσία είναι αποφασισμένη να επικεντρώσει τις προσπάθειες της είναι η διατήρηση ενός αξιόμαχου στόλου πυρηνοκίνητων υποβρυχίων.
Σύμφωνα με δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού ’μυνας της Ρωσίας στρατηγού Α. Moskovskiy, το Ρωσικό Ναυτικό συνεχίζει τον εκσυγχρονισμό της δύναμης στρατηγικών πυραύλων εκτοξευόμενων από υποβρύχια. Στις αρχές του 2005 αναμένεται να ενταχθεί επιχειρησιακά στο στόλο μια νέα έκδοση πυρηνοκίνητου υποβρυχίου τύπου 941 - κλάσης Akula (Dmitry Donskoy), το οποίο αποτελεί εξέλιξη της κλάσης Τγρhοοn και το νεότευκτο τύπου 955 κλάσης Borey (Jury Dolgoruky) το οποίο αποτελεί και τη νεότερη προσθήκη στο στόλο των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων της Ρωσίας, αλλά και πάλι εδώ τα διαθέσιμα στοιχεία είναι ελάχιστα. Τα συγκεκριμένα υποβρύχια θα εξοπλιστούν με μια νέα έκδοση του πυραύλου Bulava (την Bulava-30) και αναμένεται να αρχίσουν οι δοκιμές σύντομα. Το πρόγραμμα απόσκοπεί στη βελτίωση της ακρίβειας και της ισχύος των SLBM, ώστε να αποκτήσουν τα υποβρύχια αυτά δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Α. Μoskovskiy, η καθυστέρηση της ένταξης του Βulava-30 οφείλεται πρωτίστως σε τεχνικά προβλήματα αλλά και στην οικονομική δυσπραγία που μαστίζει τις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις. Σε μια παράλληλη εξέλιξη πραγματοποιήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου η καθέλκυση ενός νέου τύπου ρωσικού υποβρυχίου. Ανήκει στην κλάση Lada (τύπος 677) Το μήκος του είναι 67 μ. και το εκτόπισμα του σε κατάδυση ανέρχεται στους 2700 τόνους. Ο εκπρόσωπος του σχεδιαστικού γραφείου Ρούμπιν ανάμεσα στα άλλα δήλωσε «Δώσαμε ιδιαίτερο βάρος στην τεχνολογία, τον προηγμένο εξοπλισμό και στη μείωση του κόστους». Η μείωση του κόστους θα επιτρέψει την κατασκευή περισσότερων μονάδων συμβατικών υποβρυχίων παρά πυρηνικών. Ο νέος εξοπλισμός πιθανολογείται ότι είναι μια νέου τύπου τορπίλη, η οποία έχει την μοναδική ικανότητα να βγαίνει και να μπαίνει στο νερό. Η τορπίλη θα εξαπολύεται ως ένα συμβατικού τύπου υποβρύχιο όπλο, στη συνέχεια όμως ένας πυραυλοκινητήρας θα αναλαμβάνει την έξοδο της από το νερό. Εκεί θα έχει τη δυνατότητα να κινείται όπως ένας πύραυλος. Το συγκεκριμένο προφίλ πτήσης θα το χρησιμοποιεί κατά τη φάση της ενδιάμεσης πορείας. Μόλις θα προσεγγίζει το στόχο το όπλο θα βυθίζεται και πάλι υποβρυχίως για να τον πλήξει ως μια συμβατικού τύπου τορπίλη.

Load disqus comments

0 σχόλια